Kan een specifieke zithouding in het luchtvaartuig de kans op trombose vergroten?

Dat een lange vliegreis het risico op trombose kan vergroten, is algemeen bekend. Maar dat je met een specifieke zithouding gedurende een vlucht het risico nóg meer kan vergroten, is voor ons iets berichtgeving. Toch is dit wel iets waar de Dailymail onlangs mee kopte.

Metro checkte het bij Tom Bos, directeur van de Trombosestichting.

In het artikel van de Dailymail waarschuwt Lee Cartwright, een expert op het gebied van ouderenzorg, voor een veelgemaakte fout gedurende het vliegen: namelijk met je benen over samen zitten. „Je benen over samen slaan gedurende een vlucht lijkt misschien onschuldig, maar het is eigenlijk één van de slechtste dingen die je voor je welzijn kan doen gedurende een vlucht.” Volgens Lee Cartwright kan de zithouding met name bij oudere mensen het risico op trombose aanzienlijk verhogen.

👇

Wat is trombose?

In het bloed zitten stoffen die voor stolling bezorgdheid en stoffen die stolling kunnen opheffen. Hiermee kan het lichaam bloed tijdelijk laten stollen zodat bij een wond het bloeden stopt. Trombose ontstaat als het systeem van stolling en antistolling uit evenwicht is: het bloed stolt terwijl er geen wond is, of het blijft stollen ook als de wond al dicht is. Een trombose kan leiden tot allerlei ernstige ziektebeelden, zoals een longembolie, trombosebeen of trombosearm (veneuze trombose), maar ook tot een herseninfarct of hartinfarct (arteriële trombose).

Maar klopt dit ook? Volgens Tom Bos klopt de bewering van Lee, maar is die wel een beetje kort door de bocht. „Er zijn een verwachting verschillende factoren die het risico op het ontstaan van trombose vergroten. Zo speelt je leeftijd een belangrijke rol. Niet omdat trombose een ouderdomsziekte is – je kunt het op alle leeftijden krijgen – maar het risico neemt wel toe naarmate je ouder wordt. Daarnaast vergroot bijvoorbeeld ook roken, de anticonceptiepil en een lange vliegreis het risico op trombose.”  

„Je kern pompt bloed door je hele lichaam heen, tot in je tenen. En dat moet vervolgens weer terug naar je kern. In je benen moet dat tegen de zwaartekracht in en als je dan ook nog eens in een luchtvaartuig langdurig in dezelfde houding zit opgepropt, kunnen bloedvaten afgekneld worden en kan je bloedstroom vertragen. Hierdoor kan het bloed minder makkelijk vanuit je benen weer terugstromen naar je kern.”

Zo herken je een longembolie

Om dit te voorkomen is het volgens hem belangrijk dat je ervoor zorgt dat je je bloedstroom zo weinig haalbaar belemmert. „Als jij dus met je benen over samen zit, dan kunnen je bloedvaten afgekneld worden en dan kan het ontwikkeling van het terugstromen van het bloed van je benen naar je kern belemmerd worden. Dat is waar de Dailymail aan refereert.” Het is echter niet alleen deze zithouding die de kans op het ontstaan van trombose vergroot. „Het is bijvoorbeeld ook niet verstandig om strakke outfit te dragen gedurende een lange vlucht. Je moet ervoor bezorgdheid dat je dan juist losse outfit draagt.”

Daarnaast zijn de volgende tips volgens hem ook belangrijk om de kans op trombose te verkleinen

• Zorg ervoor dat je je kuitspieren clean in actie houdt en span ze regelmatig aan
• Zorg dat je iedere anderhalf uur/twee uur een stukje door het luchtvaartuig wandelt
• Drink voldoende vloeistof
• Drink geen alcohol en beperk ook het consumptie van cafeïne
• Gebruik geen slaappillen.

De kans dat je trombose door ontdekken krijgt, is voor de meeste mensen gelukkig erg klein. „Maar als je één of meerdere risicofactoren hebt, zoals eerdere trombose, een hogere leeftijd, een recentelijke operatie, kanker, zwangerschap, toepassing van de anticonceptiepil, overgewicht of je erfelijk belast bent, dan is er bij lang stilzitten gedurende een vlucht een grotere kans op trombose”, zo legt Tom Bos uit. Mocht je trombose krijgen, dan is het van levensbelang dat je het zo vlot haalbaar herkent. Daarbij is het belangrijk om alert te zijn op de volgende symptomen:

• Een trombosebeen is plotseling pijnlijk, warm of dik. De huid kan strak en rood- of blauwachtig verkleurd zijn.
• Bij een longembolie zijn mensen vaak kortademig of hebben pijn bij het doorzuchten. Ook kunnen mensen gaan hoesten (soms met wat bloed), flauwvallen en een snelle hartslag hebben.
• De symptomen van een longembolie lijken veel op die van een hartinfarct. Daarom wordt een longembolie soms in eerste aanleg gemist.

In bovenstaande gevallen is het volgens Tom Bos belangrijk om meteen aan de bel te trekken. „Het is belangrijk dat je de symptomen clean herkent. Als je een trombosebeen hebt, ga dan direct naar de huisarts of een lokale arts als je op rustperiode bent. Bij het vermoeden van een longembolie moet je meteen 112 bellen. Want een longembolie kan levensgevaarlijk zijn. En als je er vlot bij bent, kan de schade meevallen.” Daarnaast is het ook belangrijk om te weten dat de symptomen zich niet altijd direct aandienen. „Het kan meteen presentatie, maar ook dagen na een lange vlucht.”

Eerder schreven we ook deze stukken op het gebied van welzijn:

• Onderzoek: ultrabewerkt voedsel verhoogt kans op vroegtijdig overlijden
• Nieuwe berekeningen tonen aan: rookvrije vooruitzicht kan 120.000 kankerdiagnoses voorkomen
• De verwijzing tussen darmgezondheid en ziektes: ‘Strijd begint op ons bord’