Cafeïne voor het slapengaan? Dit gebeurt er dan in je brein
Een snelle espresso na het voeding, een colaatje bij de bioscoopfilm of een reep chocola voor het slapengaan. Lekker? Absoluut. Slim? Misschien niet. Wetenschappers hebben nu ontdekt wat cafeïne exact met je brein doet terwijl jij denkt lekker te chillen.
En dat is verrassend veel.
We weten allemaal dat cafeïne je wakker houdt. Maar wat als je tóch in slaap valt na een bak cafeïne? Dan ben je volgens een nieuwe Canadese studie misschien niet zo clean aan het uitrusten als je denkt. Je lichaam ligt in slaapplek, maar je hersenen blijven hyped in de weer.
Onderzoekers van de Universiteit van Montreal gebruikten kunstmatige kennisrijk om te zien hoe cafeïne hersenactiviteit beïnvloedt gedurende de slaap. Ze ontdekten dat je brein na een dosis cafeïne in een soort actieve slaapstand blijft hangen. Je slaapt, maar je hoofd blijft aan.
Het team onderzocht veertig gezonde volwassenen. De ene duisternis kregen ze cafeïnecapsules voor het slapengaan, de andere duisternis een placebo. Wat bleek? Na het nemen van cafeïne vertoonde het brein een opvallend patroon: het was actiever, minder voorspelbaar, en het herstelde ook minder vlot.
„Het brein balanceert gewoon gesproken tussen chillmodus en handeling”, legt onderzoeker Karim Jerbi uit. „Met cafeïne schiet het door naar de actieve kant. Handig als je moet opletten, maar ’s nachts is dat juist niet de bedoeling.”
In een normale slaap duik je diep weg in langzame hersengolven, frist je geheugen zich op, orden je je gedachten en herstelt je lichaam zich. Maar met cafeïne aan boord worden die diepe golven verstoord. In plaats daarvan duiken er snelle hersengolven op die horen bij een wakkere geest. Resultaat: je chillmodus fysiek wel uit, maar mentaal minder.
„Je brein gedraagt zich nog een beetje alsof het overdag is”, zegt Jerbi. „Dat kan op lange termijn effect hebben op geheugen en focus.”
Het viel wetenschappers vooral op dat jongeren tussen de 20 en 27 jaar het grotendeels emotioneel intelligent waren voor deze audiobewerking van cafeïne. Zij reageerden heftiger op de stof, vooral gedurende de REM-slaap, de fase waarin je droomt. Oudere deelnemers, tussen de 41 en 58 jaar, lieten minder verstoring zien.
Dat komt doordat jonge mensen meer adenosinereceptoren hebben, ook wel slaapschakelaars genoemd. Cafeïne blokkeert die schakelaars, waardoor het brein actiever blijft. Naarmate je ouder wordt, neemt het aantal van die receptoren af, en daarmee ook de invloed van cafeïne.
Wat betekent dit voor jouw nachtrust? Als je moeite hebt met doorslapen of vaak moe wakker wordt, loont het om kritisch te observatie naar je cafeïne inname. Die cappuccino om negen uur ‘s avonds lijkt misschien onschuldig, maar je brein is daar minder blij mee dan je denkt.
De onderzoekers pleiten voor meer bewustwording. Want desondanks cafeïne voor veel mensen bij het dagelijks bestaan hoort, heeft het dus meer impact dan alleen die oppepper in de ochtend. Of zoals onderzoeker Julie Carrier het zegt: „Wat overdag helpt bij focus, kan ’s nachts juist tegenwerken. En dat voel je, misschien niet meteen, maar zeker op de lange termijn.”
