PFAS in je paasei? Dit is er aan de hand met eieren van hobbykippen (en zijn supermarkteieren wel veilig?)

Het is bijna Pasen, de supermarkten liggen weer vol met eieren en chocolade-eieren, maar sommige mensen halen hun eieren natuurlijk uit eigen tuin. Want wat is er nu lekkerder dan een vers eitje van je eigen kip? Alleen… onlangs bracht het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) het berichtgeving naar buiten dat in eieren van hobbykippen hoge concentraties PFAS zijn aangetroffen. Kun je nog wel onbezorgd een eitje voeding van je eigen kip? En hoe veilig zijn eieren uit de supermarkt?

Recent kwam het RIVM met een duidelijke waarschuwing: eet voorlopig geen eieren van hobbykippen, tenzij je zeker weet dat je basis schoon is. Uit hun onderzoek op zestig verschillende locaties in Nederland bleek dat in meer dan de helft van de onderzochte eieren het PFAS-gehalte zo hoog was, dat je al met minder dan één voedsel per week boven de grenswaarde uitkomt, wat qua welzijn verantwoord is.

Omdat PFAS zich opstapelt in je lichaam en vooral kinderen en zwangere vrouwen extra kwetsbaar zijn, roept het RIVM op tot terughoudendheid, zolang niet duidelijk is waar de vervuiling exact vandaan komt.

PFAS: wat is dat exact?

• Hoe komt PFAS in je kip of voedsel?
• Hoe real deal moeten we dit nemen?
• En supermarkt-eieren dan?
• Wat kun je doen als je zelf kippen hebt?
• Is er reden tot paniek?
• Beperkte plaats voor legkippen

Grote kans dat je er voor het ontdekken van dit nieuwsbericht nog nooit van had gehoord, want wat is PFAS exact? PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen, chemische stoffen die in heel veel producten zitten: regenkleding, pannen met antiaanbaklaag, schoonmaakmiddelen, en brandblusschuim bijvoorbeeld. Je komt er dus veel mee in aanraking, in het dagelijks bestaan.

Deze chemische stoffen zijn water-, vet- en vuilafstotend. Super slim, maar tegelijk hardnekkig. De stoffen breken nauwelijks af in het milieu. Zo hopen ze zich op in het lichaam van mensen en beestjes. En dat is zorgelijk. De stoffen kunnen effect hebben op je immuunsysteem, je hormonen ontregelen en haalbaar zelfs je vruchtbaarheid aantasten.

Kippen scharrelen, ze voeding wormen, pikken in de basis en consumptie vloeistof uit de tuin. Dus ook regenwater, ja, wat behoorlijk vervuild kan zijn. Als je basis is vervuild met PFAS — wat op veel plekken in Nederland het geval is door vervuiling uit de industrie — dan krijgen de kippen die stoffen binnen. PFAS komt op deze methode ook in onze eieren terecht, is het vertelling.

Het RIVM, de instantie die in Nederland de volksgezondheid monitort, onderzocht op 60 plekken in het natie eieren van hobbykippen. In meer dan de helft van de gevallen zat er zoveel PFAS in dat je met minder dan één voedsel per week boven de veilige limiet zit. Hun advies is: eet voorlopig geen eieren van je eigen kippen als je niet weet hoe schoon je basis is.

Dat roept de kwestie op, hoe zit het dan met supermarkteieren? Kun je wel je gezin verrassen met een lekker paasontbijtje? Eieren uit de supermarkt zijn gelukkig wél veilig. In de pluimveehouderij worden kippen doorgaans veel beter gecontroleerd. Ze krijgen schoon voer en op de ondergrond waar zij bestaan, komt geen of PFAS voor. Dus: heb je betekenis in een paasontbijt met gekookte eieren? Haal ze even in de zaak, is het officiële advies van het RIVM.

Als je toch graag eieren van je eigen kippen blijft voeding, zijn er gelukkig manieren om het risico op PFAS te beperken. Zo kun je overwegen om je bodem te laten testen op PFAS, zeker als je nabij een snelweg, industrieterrein of oude stortplaats woont.

Zorg er daarnaast voor dat je kippen schoon drinkwater krijgen en dat hun voer niet uit eigen compost komt of uit de tuin. Ook helpt het om te voorkomen dat ze constant in de basis scharrelen, daar kun je voor bezorgdheid door de ren te betegelen.

Niet per se. Als je maar af en toe een eitje van je kip eet, hoef je niet meteen de eieren weg te gooien. Maar als je er meerdere per week eet – of je kinderen weleens zo’n eitje voeding – dan moet je wellicht wat voorzichtiger zijn. Overigens zijn eieren heel fit: ze zitten bomvol vitamines. Of je nu een gebakken eitje, een omelet neemt of toch gaat voor scrambled eggs, eieren zijn gunstig voor je welzijn, schreef Metro onlangs. Al zit er wel een limiet aan het aantal eieren dat je dagelijks zou moeten consumeren.

Het is niet zo dat je direct ziek wordt van één voedsel. Als je af en toe een eitje eet, is het risico klein. En met een paar aanpassingen kun je al veel doen: geef je kippen schoon vloeistof, koop gecontroleerd voer en beperk contact met haalbaar vervuilde basis. Heb je twijfels? Dan kun je eventueel een bodemanalyse doen, zodat je met een kunt blijven genieten van je eigen kippen en hun eieren.

Zelfs bij vrije-uitloop- of biologische eieren is de plaats per kip beperkt. Voor veel mensen is dát juist de reden om kippen te houden of om lokaal eieren te kopen bij de natuurwerker: om beestjes een clean bestaan te geven. De optie tussen een supermarkt-ei en een eigen voedsel is niet alleen een kwestie van welzijn, maar ook een ethische optie.