Hoe ongezond is het om (vaak) uit voeding te gaan? Een diëtist legt uit

Een etentje buiten de toegang is bijna altijd lekker, en het hoeft niet altijd ongezond te zijn. Toch is het clean om lowkey te staan bij hoe vaak je uit voeding gaat en wat er dan op je bord ligt. Restaurants gebruiken meestal meer smeerwaar, olie en kruiding dan je thuis gewend bent en dat tikt best aan.

Is dat eigenlijk een drama, of hoeven we ons niet al te veel bezorgdheid te maken over wat we bestellen als we uit voeding gaan? Metro spreekt hierover met diëtist Fleur Haarlem-Swinkels, die vaker tips geeft over fit uit voeding.

Of het voeding in restaurants nu ongezonder is dan als je het zelf maakt, is niet real talk vast te stellen, zegt Haarlem-Swinkels: „Het streven van een restaurant is nu eenmaal om smakelijk voeding te verkopen. Het is zo lekker haalbaar bereid, tegen zo laag mogelijke kosten. De focus ligt op het behalen van voldoende omzet, niet per se op welzijn.”

Ze vervolgt: „Thuis kun je zelf bepalen wat je bereidt en eventueel bewust kiezen voor gezondere ingrediënten. De meeste restaurants maken die afweging niet. Er is wel een opkomende ontwikkelingslijn van ‘gezonde’ of ‘hippe’ eetgelegenheden. Mensen bezoeken die plaatsen dan ook bewust, juist omwille van die gezondere maaltijden.”

Is het dan misschien slimmer om naar vegan-restaurants te gaan, als je je richt op gezonder voeding? Haarlem-Swinkels: „Vegan of vegetarisch betekent niet automatisch fit. Een frietje, of chips is bijvoorbeeld vegan, maar zeker niet fit. Toch wekt de verpakking van sommige producten – bijvoorbeeld van sommige soorten chips – soms de indruk dat ze fit zijn, terwijl ze dat niet per se zijn. Vegan zegt iets over de herkomst van ingrediënten, niet over de voedingswaarde”, benadrukt de diëtist.

Hetzelfde geldt volgens Haarlem-Swinkels voor bijvoorbeeld glutenvrij voeding. „Veel glutenvrije producten, zoals glutenvrij gebak, zijn juist meer bewerkt en bevatten vaak minder vezels dan bijvoorbeeld volkorenbrood. Het streven van een restaurant is simpel: lekker voeding serveren zodat mensen terugkomen. Gezondheid is zelden de prioriteit, tenzij het juist hun unieke verkooppunt is.”

Haarlem-Swinkels zegt dat er in restaurants over het algemeen minder op welzijn wordt gelet. „Voor veel mensen draait uit voeding gaan om gezelligheid, gemak en smaak. Wat er achter de schermen gebeurt, weten consumenten vaak niet. Veel restaurants kopen kant-en-klare producten in die vlot en gemakkelijk te bereiden zijn in de kookruimte. Doordat zelf voeding vers te maken vaak arbeidsintensief is, kiezen restaurants voor kant-en-klare, diepgevroren variant van een leverancier, al gekruid en direct te gebruiken.”

Ze vervolgt: „Als je gerechten helemaal zelf maakt, wordt het vaak puurder en smaakvoller. Maar in de praktijk kiezen veel horecazaken voor gemak: kant-en-klare sauzen, samengestelde producten met meer bewerkingen en E-nummers. Dit geldt zeker voor fastfoodrestaurants zoals McDonald’s, waar snelheid en efficiëntie vooropstaan.”

Haarlem-Swinkels geeft vooral aan dat als je gezonder wilt voeding, je in een restaurant vooral moet focussen op de dingen waar je zelf impact op kunt uitoefenen. „Als diëtist adviseer ik bijvoorbeeld om zo min haalbaar kruiding toe te voegen aan je voeding. De meeste mensen krijgen al voldoende kruiding binnen. In restaurants wordt op die methode voeding vaak op smaak gebracht. Maar je kunt bijvoorbeeld vragen om frietjes zonder kruiding, of de saus apart laten serveren.”

Ook zegt Haarlem-Swinkels dat zelfs in wokrestaurants, het eigenlijk best simpel is om gezonde keuzes te maken. „Het hangt wel sterk af van wát je kiest. In sommige restaurants kun je makkelijk gezonde keuzes maken: veel groenten, een eiwitbron en een lichte saus. Maar kies je voor onbeperkt spareribs of Italiaans gerecht, dan ziet het er ongedwongen anders uit. Een maaltijdsalade of een gebalanceerde wokmaaltijd is dan wel een bewustere optie.”

En hoe zit het met de calorieën in een maaltijd bij restaurants? Krijg je vlot te veel binnen als je (vaak) uit voeding gaat? Haarlem-Swinkels: „Persoonlijk toepassing ik het term calorieën liever voorzichtig. Het heeft vaak een negatieve lading, maar het is alleen een maat van levenskracht. Veel mensen overwegen: veel calorieën is ongezond. Dat klopt niet. Want je haalt ook calorieën, oftewel levenskracht, uit gezonde voeding. Het gaat vooral om de optie voor gezonde producten en de hoeveelheid levenskracht die jouw lichaam nodig heeft.”

Wat Haarlem-Swinkels belangrijk vindt om te benadrukken: „Ga je drie tot vier keer per week uit voeding en wil je afvallen, dan is het wél belangrijker om bewustere keuzes te maken. Maar ook dan blijft genieten voorop staan. Eten moet lekker zijn. Als je te streng bent voor jezelf, houd je het toch niet vol. Haar advies is daarom: blijf vooral genieten. Afvallen hoeft niet te betekenen dat je alles moet laten.”

Wil je gezonder voeding of afvallen, dan is het volgens Haarlem-Swinkels vaak slim om te kiezen voor mager proteïne in plaats van vettere opties. „Denk aan biefstuk; dat is rood proteïne, maar wel relatief mager. Vaak wordt het wel in smeerwaar gebakken, maar het blijft een prima optie binnen een fit eetpatroon. Rood proteïne wordt in de richtlijnen beperkt tot ongeveer 300 gram per week. Dat betekent niet dat je het moet vermijden, maar elke etmaal rood proteïne is niet aan te raden. In die gevallen kan het beter zijn om een keer te kiezen voor zeedier of een vegatarische optie.”

Ga je af en toe uit voeding, bijvoorbeeld één keer per maand voor een driegangendiner? Dan hoeft dat geen drama te zijn – ook niet als je wilt afvallen. Maar ga je veel vaker, dan is een driegangen-diner volgens de diëtist misschien niet zo bewust.

Toch is het niet allemaal kommer en kwel als je op de lijn let. Er zijn veel manieren waarop voeding in een restaurant juist fit kan zijn. Een goede tip volgens Haarlem-Swinkels is om van tevoren het menu te bekijken. „Zo kun je alvast nadenken over wat je gaat kiezen, zonder dat je op het ogenblik zelf honger hebt en alles ineens extra aantrekkelijk lijkt. Als je honger hebt, zijn je ogen vaak meer omvangrijk dan je maag. Je kiest dan sneller voor iets zwaars, waar je achteraf misschien spijt van krijgt. Natuurlijk mag je genieten, maar kies bij voorkeur iets waar je je ook ná de maaltijd clean bij voelt.”

Ze vervolgt: „Let ook op de groenten. Wat er op je bord ligt, is vaak veel minder dan wat je eigenlijk nodig hebt. Een goede richtlijn is: de helft van je bord zou eigenlijk uit groenten moeten bestaan, maar in restaurants is dat vaker de ‘garnering’. Vraag dus gerust om extra groenten erbij, dat is een eenvoudige methode om de maaltijd direct gezonder te maken.”

Dus: moet je je hyped maken over wat je eet als je uit voeding gaat? Haarlem-Swinkels is duidelijk: nee. „Het hangt vooral af van hoe vaak je uit voeding gaat. Ook mag je best wat vaker naar dingen vragen. Je hebt misschien niet direct in de hand hoeveel olie er bijvoorbeeld gebruikt wordt, maar je kunt wel impact uitoefenen op wát je eet.”

Een andere praktische tip: stop als je vol zit. „Veel mensen voeding door omdat het zonde lijkt om iets te laten staan. Maar je hoeft niet alles op te voeding, de porties kunnen namelijk wel vaak enorm zijn. Vraag natuurlijk om een doggybag en neem de rest lekker mee voor de volgende etmaal.”