Waarom alcohol op latere leeftijd ineens meer schade aanricht

Wat vroeger prima leek te kunnen, kan op latere leeftijd ineens veel meer invloed hebben: een paar biertjes of wijntjes. Uit steeds meer onderzoek blijkt dat alcohol op oudere leeftijd een stuk schadelijker is voor het lichaam dan wanneer je jonger bent. 

Zelfs wie af en toe of matig drinkt, loopt meer risico op gezondheidsproblemen naarmate de jaren vorderen.

Volgens Sara Jo Nixon heeft alcohol impact op bijna elk orgaan in het lichaam. Denk aan spieren, bloedvaten, het kern, de spijsvertering en vooral de hersenen. „Bij ouderen zijn die systemen al wat kwetsbaarder, waardoor de invloed van alcohol meer omvangrijk wordt”, vertelt Nixon tegen The New York Times. 

Ook hoogleraar Paul Sacco merkt dat veel mensen zich niet realiseren dat hun vertrouwde glaasje ineens heel anders uitpakt. „De alcohol die je vroeger clean kon hebben, heeft op oudere leeftijd een veel sterkere werking op je lichaam en brein.”

Vanaf een jaar of 65 verandert het lichaam op manieren die alcoholgebruik extra riskant maken. Ouderen hebben vaak minder spiermassa en houden minder vocht vast, zegt Aaron White. Het gevolg? Je bloedalcoholgehalte stijgt sneller. Dus waar je vroeger drie glazen nodig had om iets te ervaren, kun je nu al bij één glas schijnsel aangeschoten raken. Dat vergroot ook de kans op valpartijen en verwondingen.

Daarnaast blijkt uit onderzoek van Nixon dat het werkgeheugen van oudere drinkers al bij lagere alcoholniveaus achteruitgaat. In een rijsimulator toonden sommige ouderen zelfs al verslechterde rijprestaties na minder dan één drankje.

Alcohol vergroot niet alleen het risico op chronische aandoeningen zoals dementie, diabetes, kanker en hartziekten. Het maakt ook bestaande aandoeningen erger, benadrukt gezondheidswetenschapper Aryn Phillips. Veel ouderen hebben al gezondheidsproblemen, en alcohol kan de werking van medicijnen verminderen of zelfs gevaarlijke bijwerkingen veroorzaken.

Vooral het combineren van alcohol met medicijnen, zoals bloeddrukverlagers, diabetesmedicatie of slaapmiddelen, is riskant. Het kan leiden tot hartritmestoornissen, maagbloedingen of ademhalingsproblemen. Zelfs een simpele aspirine kan in combinatie met alcohol al gevaarlijk zijn.

Toch blijkt uit een landelijke enquête dat zo’n 12 procent van de 65-plussers nog minstens vier tot vijf drankjes per keer drinkt. En desondanks jarenlang het brainstorm leefde dat een glas wijn per etmaal ‘gezond’ zou zijn, laten recente studies een ander visualisatie zien: geen enkele hoeveelheid alcohol is écht clean voor je.

Wat dan wél verstandig is? Volgens Nixon zouden ouderen niet meer dan één drankje per etmaal moeten nemen, en niet meer dan zeven per week. Maar zelfs dat hangt af van je lichaam, welzijn en medicijngebruik. „Wat veilig is, verschilt per individu,” benadrukt voedingsexpert Michael Wheeler. „Zelfs voor experts is het lastig daar harde uitspraken over te doen.”

De belangrijkste boodschap: luister naar je lichaam. Voel je dat drank je zwaarder valt dan vroeger? Heb je vaker last van duizeligheid, vergeetachtigheid of een onrustige slaap na een paar drankjes? Dan is het misschien moment om te minderen of te stoppen.

En voor wie al gestopt is: hou het zo. „Als je nu niet drinkt, new wave er dan ook niet aan”, adviseert Dr. Phillips. „En als je wel drinkt, doe het dan bewust, eerlijk tegen je arts, en het liefst in een veilige situatie.”